नेपालमा मोबाइल वालेटमार्फत हुने कारोबार उल्लेख्य रूपमा बढ्दै गएको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार चालु आर्थिक वर्षको आठ महिनामा (साउनदेखि फागुनसम्म) मोबाइल वालेटमार्फत ३ खर्ब २६ अर्ब १९ करोड ८० लाख रुपैयाँको कारोबार भएको छ। यो रकम अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को पूरै वर्षमा भएको कारोबारभन्दा धेरै हो।
गत आर्थिक वर्षभरिमा मोबाइल वालेटमार्फत ३ खर्ब २ अर्ब रुपैयाँको कारोबार भएको थियो भने त्यसअघिको वर्ष २०७९/८० मा जम्मा २ खर्ब १९ अर्ब रुपैयाँको कारोबार भएको थियो। पाँच वर्षअघि यो कारोबार वार्षिक रूपमा ७६ अर्ब रुपैयाँ मात्र थियो।
हालसम्म मोबाइल वालेटमार्फत भएको कारोबार संख्या पनि उल्लेखनीय रूपमा बढेको देखिन्छ। चालु आर्थिक वर्षमा अहिलेसम्म २५ करोड पटक कारोबार भएको छ, जुन ५ वर्षअघि १० करोड मात्रै थियो।
मोबाइल वालेटका ग्राहक संख्या हाल २ करोड ५९ लाख ८७ हजार पुगेको छ। नेपालमा हाल २५ वटा भुक्तानी सेवा प्रदायक (पीएसपी) रहेका छन्, तर कारोबारको ठूलो हिस्सा भने केही प्रमुख वालेटहरूले ओगटेका छन्।
नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार इसेवा, खल्ती, आइएमई पे, र छिटोपैसाजस्ता केही वालेटले बजारको प्रमुख हिस्सा ओगटिरहेका छन्। वाणिज्य बैंकहरूसँगको सहकार्यमा छुट्टै प्रणाली निर्माण गरेर फोनपेले पनि उपभोक्ताको ध्यान तानिरहेको छ। विशेष गरी राइड सेयरिङ सेवा भुक्तानीमा ‘छिटोपैसा’ को प्रयोग बढ्दै गएको देखिन्छ, जसले वालेट प्रयोगमा थप वृद्धि गरिरहेको छ।
आर्थिक वर्ष | कुल कारोबार (रुपैयाँ) | कारोबार संख्या (पटक) | मुख्य तथ्य |
---|---|---|---|
२०७७/७८ (अन्दाज) | ७६ अर्ब | १० करोड | सुरुवाती बृद्धि चरण |
२०७८/७९ | ~१ खर्ब ५० अर्ब (अनुमान) | ~१५ करोड | विस्तार हुँदै गएको अवस्था |
२०७९/८० | २ खर्ब १९ अर्ब | ~२० करोड | मध्यमस्तरको वृद्धि |
२०८०/८१ (पूरा) | ३ खर्ब २ अर्ब | ~२२–२३ करोड | उच्च वृद्धिदर |
२०८१/८२ (८ महिना) | ३ खर्ब २६ अर्ब १९ करोड | २५ करोड | हालसम्मकै उच्च कारोबार |