काठमाडौँ — चालु आर्थिक वर्षको पहिलो दुई महिनामा विदेशमा अध्ययनका लागि जाने नेपाली विद्यार्थीहरूले लगेको रकममा वृद्धि भएको छ भने नेपालमा पढ्न आउने विदेशी विद्यार्थीहरूले खर्च गरेको रकम घटेको पाइएको छ। राष्ट्र बैंकको मासिक प्रतिवेदन अनुसार साउन र भदौ महिनामा वैदेशिक अध्ययनका लागि करिब २८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको विदेशी मुद्रा बाहिरिएको छ, जुन अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा लगेको रकमभन्दा झन्डै ५ अर्ब रुपैयाँ बढी हो।

साउन महिनामा मात्र १४ अर्ब ९२ करोड रुपैयाँ बराबरको रकम विदेश पठाइएको थियो। गत वर्षको तुलनामा पहिलो महिनामा यो शीर्षकमा बाहिरिएको रकम करिब ३९ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ। विगतका वर्षहरूमा वैदेशिक अध्ययनका लागि नेपाली विद्यार्थीहरूबाट विदेश जाने रकम निरन्तर बढ्दै गएको राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ। यसलाई जानकारहरूले उच्च शिक्षासँगै रोजगारको अवसर र राम्रो आय आर्जनको सम्भावनासँग पनि जोडेर हेरेका छन्, जसले सकारात्मक रूपमा रेमिट्यान्स आप्रवाहमा प्रभाव पारिरहेको उनीहरूको धारणा छ।

यसैबीच, नेपालमा अध्ययन गर्न आउने विदेशी विद्यार्थीहरूले चालु आर्थिक वर्षको पहिलो दुई महिनामा ४४ करोड ७३ लाख रुपैयाँ मात्र खर्च गरेका छन्, जुन अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा कम हो। अघिल्लो वर्षको दुई महिनामा एक अर्ब २८ करोड रुपैयाँ खर्च भएको थियो, जसले नेपालमा अध्ययनका लागि आउने विदेशी विद्यार्थीहरूको संख्यामा गिरावट देखाएको छ।

राष्ट्र बैंकको तथ्यांक अनुसार, गत आर्थिक वर्षमा वैदेशिक अध्ययनका लागि १ खर्ब २५ अर्ब १३ करोड रुपैयाँ बाहिरिएको थियो। हाल विदेशमा अध्ययनका लागि अनुमति लिनेको संख्या वृद्धि भइरहेको छ र विदेश अध्ययनमा जाने रकमको प्रभावलाई लिएर मिश्रित धारणा पाइन्छ। कतिपयले विदेश अध्ययनले विद्यार्थीलाई सीप र ज्ञान आर्जनका अवसर दिन्छ भने भविष्यमा नेपाल फर्किएर त्यहाँको अनुभवलाई प्रयोग गर्न सक्ने तर्क गर्छन्। अर्का थरीले भने विदेशमा अवसर खोज्ने बाध्यतालाई रोक्न सरकारलाई ठोस कार्यक्रम ल्याउनुपर्नेमा जोड दिन्छन्।

राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ कि हाल मुलुकको विदेशी मुद्रा सञ्चिति २१ खर्ब ५२ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जसले १६.८ महिनाको वस्तु आयात र १३.७ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न पर्याप्त हुने जनाएको छ। आजको कान्तिपुर दैनिकबाट।